Heidi Jansen over verbondenheid in organisaties

“We praten hier niet met elkaar”

“Sommige afdelingen hier hebben een verloop van ruim 20 procent”, zegt de HR-manager. Ik kijk verbaasd en vraag of ze exitgesprekken houden met vertrekkende medewerkers.  

“Ja, zeker, dat doet het systeem voor ons”.  

“Er worden dus geen gesprekken gevoerd met deze medewerkers?”, vraag ik.  

“Nee, eigenlijk nooit, de top praat niet met leidinggevenden, leidinggevenden niet of nauwelijks met medewerkers en de medewerkers werken steeds meer in hun eentje in de regio. We hebben hier zelfsturing ingevoerd.” 

Ik word er even stil van en vraag dan wat medewerkers als reden geven voor hun vertrek. 

“Ze voelen zich vaak niet gezien door hun leidinggevenden.” 

Ik had dit gesprek naar aanleiding van een vraag van deze HR-manager over hoe ze in zijn organisatie het gevoel van verbondenheid zouden kunnen vergroten. Het slechte nieuws is: dit is echt niet de enige organisatie is waar heel weinig contact is tussen de top en de werkvloer. Op veel plekken wordt alles steeds ‘efficiënter’ geregeld. Vragenlijsten over welzijn, tevredenheid of reden van vertrek kunnen immers ook op een computer ingevuld worden. Dat scheelt tijd.  

Tegelijkertijd klinkt de roep om betekenisvol werk steeds luider. Vind je het gek?  

Medewerkers willen graag van betekenis zijn, maar het is moeilijk om je van betekenis te voelen als er alleen een computerprogramma naar je luistert. Betekenis ervaren in je werk heeft twee kanten: door de inhoud van je werk iets kunnen betekenen voor een ander (of een doel waar je achter staat) én merken dat jouw bijdrage gezien en gehoord wordt. Dat laatste ervaar je niet als je als enige reactie een tekst op een computerscherm leest. ‘Bedankt voor het invullen van de vragenlijst’. 

Als we lang genoeg een echte ontmoeting uitstellen, durft niemand meer. Een werkomgeving wordt er onveilig van.  

De eerste stap naar het ervaren van verbondenheid is: echt contact. In levende lijve bij elkaar zitten (of, in coronatijden, elkaar tenmínste zien op een scherm) en luisteren naar hoe het met de ander gaat. Wat gaat goed, waar heeft iemand hulp bij nodig, waar loopt iemand tegenaan? Even horen wat iemand bezighoudt, ook privé. Hoe efficiënt is het als medewerkers vertrekken doordat er nooit iemand naar hen luistert. Dát kost pas geld.